Hiện nay, tình trạng thực phẩm bẩn được bán tràn lan trên thị trường đã và đang khiến không ít người bị ngộ độc . Tuỳ vào trường hợp mà mức biểu hiện có thể khác nhau và thậm chí có thể gây tử vong nếu bạn không biết cách xử lí kịp thời. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn nhận biết rõ hơn ngộ độc thực phẩm là gì và cách xử lí đơn giản kịp thời mà hiệu quả tại nhà.

1. Ngộ độc thực phẩm là gì ?

Ngộ độc thực phẩm hay còn được mọi người gọi thông dụng là ngộ độc thức ăn hoặc trúng thực là biểu hiện bệnh lý xuất hiện sau khi chúng ta ăn , uống phải thực phẩm nhiễm khuẩn , nhiễm độc hoặc thức ăn bị hôi thiu, chứa chất bảo quản , phụ gia… Trường hợp ngộ độc nặng có thể gây nguy hại đến sức khoẻ người mắc phải nếu không được điều trị kịp thời, thường người bệnh sẽ ổn định sau vài ngày điều trị.

Sản phẩm bị hôi thiu, chứa nhiều vi khuẩn gây ngộ độc

2. Nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm

Nguyên nhân gây ngộ độc rất đa dạng nhưng có thể chia thành 4 nhóm chính sau :

•  Ngộ độc do vi khuẩn kí sinh trên thực phẩm : Trong thực phẩm bẩn chứa rất nhiều vi khuẩn , virus, kí sinh trùng, nếu chúng ta không biết ăn phải thức ăn này sẽ dẫn đến tình trạng ngộ độc thực phẩm.
• Ngộ độc do thực phẩm bị biến chất, ôi thiu hay hết hạn sử dụng : Thực phẩm để qúa lâu là nơi lí tưởng để vi khuẩn kí sinh trên đó, khi đó nó sẽ phát sinh ra các loại chất độc ( dầu , mỡ dùng đi dùng lai nhiều ngày liên tục ). Các chất này sẽ không được phá huỷ hoặc biến đi mặc dù chúng ta đã đun sôi kĩ lưỡng.
• Thực phẩm có chứa sẵn chất độc : Hiện nay có rất nhiều loại thực phẩm có chứa sẵn chất độc như cá nóc, nấm độc, một số rau quả dại hoặc con so…Vì vậy , để đảm bảo an toàn trước khi ăn, chúng ta nên tìm hiểu kĩ và phân biệt để tránh tình trạng ăn nhầm.
• Ngộ độc thực phẩm do nhiễm chất hoá học : Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến nhiễm chất hoá học như môi trường nuôi trồng, chế biến có nguồn nước hoặc vùng đất bị nhiễm các kim loại nặng, do lượng thuốc hoá học, phân bón quá liều lượng hoặc sử dụng sai mục đích , phụ gia thực phẩm , chất phóng xạ ….

3. Các triệu chứng của ngộ độc thực phẩm

Sau khi ăn uống phải thức ăn bị hôi thiu, hay nguồn nước nhiễm độc chúng ta thường mắc phải những biểu hiện sau đây :

• Đau bụng tiêu chảy nhiều lần : người bệnh thường cảm thấy những cơn đau thắt liên hồi xung quanh vùng bụng . Thậm chí có những trường hợp nặng, người bệnh có thể bị tiêu chảy ra máu. Người già và trẻ em cần đặc biệt lưu ý vì lượng nước trong cơ thể mất rất nhanh , gây kiệt sức và đe doạ đến tính mạng .
• Nóng, sốt và mệt mỏi toàn thân : Nhiệt độ người bệnh lúc này có thể lên đến 40 độ , toàn thân ướt đẫm mồ hôi. Cảm giác khó chịu, bên trong cơ thể cảm thấy rất lạnh mặc dù nhiệt độ toàn thân đang tăng dần lên.
• Chóng mặt nôn mửa liên tục : Biểu hiện này thường xuất hiện sau vài giờ khi chúng ta bị nhiễm độc. Tình trạng này có thể kéo dài vài tiếng đồng hồ sau đó mặc dù không ăn gì tiếp theo.
• Khô miệng : Triệu chứng tiêu chảy do ngộ độc thực phẩm gây ra mất nước trầm trọng. Vì vậy , người bệnh luôn cảm thấy khát nước, lưỡi đắng và miệng khô. Chóng mặt, buồn nôn là dấu hiệu nhận biết của người bị ngộc độc.

4. Cách xử lý khi bị ngộc độc thực phẩm

Khi người bệnh có dấu hiệu bị ngộ độc, chúng ta nên khẩn trương để làm những điều sau đây :

• Ép người gặp bệnh nôn hết thức ăn : bằng những cách đơn gỉan như uống nước muối, móc họng, cạp mùn thớt rồi pha nước uống… Lúc này người bệnh sẽ nôn hết những thức ăn đã bị nhiễm độc ra bên ngoài Tuy nhiên khi sơ cứu bằng cách này có thể làm xay xát cổ họng, vì vậy chúng ta cần đặt biệt lưu ý và cẩn thận.
• Dùng chất bảo vệ niêm mạc dạ dày như : bột mì, bột gạo, lòng trắng trứng gà , nước cháo… để ngăn cản sự hấp thu của dạ dày đối với chất
  độc.
• Nếu người bệnh có dấu hiệu của việc bị nhiễm độc nặng : nên đưa đến bệnh viện hoặc các cơ sở y tế gần nhất để xử lý kịp thời .

5. Người bị ngộ độc thực phẩm nên ăn và không nên ăn gì?

Nắm rõ nguyên tắc dinh dưỡng cho người bị ngộ độc thực phẩm là rất quan trọng, để nhanh chóng cân bằng lại sức khoẻ sau tình trạng mất nước, mệt mỏi , yếu ớt.

Người bị ngộ độc nên ăn gì ?

• Người bị ngộ độc thường mất nước rất nhanh , mất cân bằng điện giải trong cơ thể , vì vậy nguyên tắc bù nước và điện giải lại lượng chất lỏng đã mất là điều rất cần thiết. Chúng ta có thể nạp thêm vào cơ thể nhiều nước như : Nước lọc, nước ép trái cây , revive chanh muối hoặc bổ sung dinh dưỡng bằng nước cháo loãng, nước canh hay nước hầm rau củ quả.
• Trái cây : nên chọn những loại trái cây mà dạ dày có thể dễ dàng tiêu hoá và tránh cảm giác buồn nôn như chuối, bưởi, táo…Trong chuối có chứa axit pantothenic giúp cho việc tiêu hoá dễ dàng hơn. Ngoài ra, táo có thể làm dịu dạ dày và giảm việc tiêu chảy liên tục.
• Thức ăn nhẹ như bánh mì, cháo trắng, cơm xay hay ngũ cốc sẽ giúp người bệnh có thể dễ dàng tiêu hoá và sớm phục hồi đường ruột sau khi đã bị nhiễm độc.
• Chanh, mật ong, gừng là những thực phẩm có lợi cho hệ tiêu hoá, người bệnh có thể pha loãng mật ong với chanh hoặc gừng để uống mỗi ngày . Mật ong có tính kháng khuẩn mạnh giúp người bệnh giảm sự khó tiêu và đẩy mạnh qúa trình tiêu hoá của bạn.

Người bị ngộ độc nên kiêng gì ?

• Các thực phẩm khó tiêu, nhiều dầu mỡ có thể gây cảm gíac buồn nôn như cá chiên, gà chiên rán nhiều dầu mỡ , thực phẩm tươi sống…
• Các thực phẩm có nguồn gốc từ sữa động vật như phô mai, sữa tươi, bơ… trong vài ngày đầu vì lúc này hệ tiêu hoá vẫn còn rất yếu , có thể gây cảm giác nôn ợ, chứng đầy bụng.
• Đồ uống có gas , có cồn hay chất caffenie như rượu, bia , nước ngọt hay caffee. Ngoài ra , bia rượu còn có thể làm cho tình trạng mất nước của cơ thể ngày càng nặng hơn.

6. Làm thế nào để ngăn ngừa nguy cơ bị ngộ độc thực phẩm ?

Để hạn chế ngộ độc thực phẩm 1 cách hiệu quả nhất, chúng tôi chia sẻ cho bạn những cách sau đây :

• Ăn những thực phẩm còn tươi như cá tươi sống, rau củ quả tươi, trứng nguyên vẹn… tránh trường hợp ăn, uống các sản phẩm đã quá thời hạn sử dụng.
• Không ăn đồ hộp đóng gói lâu ngày : nếu ăn thì phải đun chín kỹ trước khi ăn.
• Thức ăn chỉ sử dụng trong ngày : nếu thức ăn còn dư thừa thì có thể bỏ vào bao, hộp sạch để vào ngăn mát tủ lạnh, sau đó phải nấu chín lại để có thể sử dụng. Sau 1-2 ngày là không nên ăn nữa vì vi khuẩn có thể sinh sản trong đó.
• Không ăn thịt , cá , tôm dù chỉ mới bắt đầu ươn : tránh tình trạng để lẫn lộn thực phẩm tươi sống và chín.
• Luôn giữ tay chế biến thực phẩm sạch sẽ : bằng cách rửa tay với xà phòng thường xuyên, trước khi nấu hoặc ăn uống.
• Khi đi du lịch : tránh ăn uống dọc đường, hàng quán lề đường không đảm bảo khâu vệ sinh an toàn thực phẩm.

Luôn đảm bảo việc ăn chín, uống sôi để đảm bảo sức khoẻ cho cả gia đình bạn. Trên đây là bài viết mà chúng tôi đã chia sẻ cho các bạn biết rõ về nguyên nhân, triệu chứng , chế độ dinh dưỡng hợp lý cũng như là cách ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm tại nhà. Hi vọng bài viết đã mang đến nhiều thông tin bổ ích cho các bạn.